1- ARABULUCUNUN ÜCRETİ DAVA ŞARTI UYUŞMAZLIKLARDA HANGİ KRİTERE GÖRE BELİRLENİYOR?
Arabulucunun ücreti dava şartı kapsamındaki ticari ve iş uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi ve bu tarifenin eki olan birinci tabloda yer alan saat ücret ve ikinci tabloda yer alan dilimli tarifeye göre belirlenir.
2019 yılı Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi 31.12.2018 tarihli 30642 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Bu tarifenin altında arabuluculuk ücreti kararlaştırılamaz. Aksine yapılan sözleşmelerin ücrete ilişkin hükümleri geçersiz olup, ücrete ilişkin olarak Tarife hükümleri uygulanır.
2- 2019 YILI İÇİN ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİ İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCUNUN ADALET BAKANLIĞI BÜTÇESİNDEN ALACAĞI ÜCRET NASIL HESAPLANACAK?
İş uyuşmazlıklarında arabulucunun alacağı ücret tarafların anlaşması ve anlaşamaması durumuna göre ikiye ayrılmaktadır. Tarafların anlaşamaması durumunda; taraflara ulaşılamaması, iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamaması, taraflardan biri yada her ikisinin davet edilmelerine rağmen arabuluculuk görüşmelerine katılmaması, yetki itirazı kapsamında sulh hukuk mahkemesinin yetki itirazını kabul ederek dosyanın
arabulucudan alınması durumda, başvurucunun vazgeçmesi yada başvurunun konusuz kalması durumunda arabulucunun harcadığı emek ve mesaisine karşılık olmak üzere iki saatlik ücretini Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenir.
2019 yılı tarifesine göre iki saatin ücreti olarak taraf başına saat ücreti 170 TL üzerinden hesaplanacak olup 170X2 =340 TL X2 = 680 TL dir. (taraf sayısı 2 olduğu hallerde) Ancak uyuşmazlığın taraf sayısı 2 den fazla olduğu takdirde ilave her bir taraf için arabulucunun ücreti taraf başına iki saat daha ilave edilmek suretiyle 170X2= 340 TL
ilave edilerek (taraf sayısı arttıkça ilave edilecek) hesaplanacaktır.
3- 2019 YILI İÇİN ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİ İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCUNUN
TARAFLARDAN ALACAĞI ÜCRET HESAPLANACAK?
Dava şartı kapsamında iş uyuşmazlıklardan arabulucu taraflardan kısmen ya da tamamen anlaşmaları halinde ücret alır.
Ayrıca; iki saatten fazla süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâlinde ise iki saati aşan kısma ilişkin ücret aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde, Tarifenin Birinci Kısmına göre ( saat ücreti ) karşılanır.
Arabulucunun tarafların kısmen ya da tamamen anlaşmaları halinde alacağı ücret konusu para olmayan veya para ile değerlendirilemeyen hukuki uyuşmazlıklarda; arabuluculuk ücreti Tarifenin eki Arabuluculuk Ücret Tarifesinin birinci kısmına göre (saat ücreti) belirlenir.
Konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen hukuki uyuşmazlıklarda; arabuluculuk ücreti tarifenin eki Arabuluculuk Ücret Tarifesinin ikinci kısmına göre (dilimli tarife) belirlenir.
Arabulucunun iki taraflı bir uyuşmazlıkta taraflardan alacağı ücret her halde tarifede belirtilen iki saatlik ücretten az olamaz. Bu kapsamda tarafların uyuşmazlık konularında kısmen anlaşma ya da tam olarak anlaştıkları bedelin 11.333,33 TL ve altında olması halinde arabulucunun alacağı ücret 680 TL olacaktır.
4- 2019 YILI İÇİN TİCARİ UYUŞMAZLIKLARDA ARABULUCUNUN ANLAŞAMAMA HALİNDE ADALET BAKANLIĞI BÜTÇESİNDEN ALACAĞI ÜCRET NASIL HESAPLANACAK?
Ticari uyuşmazlıklardan arabulucunun alacağı ücret tarafların anlaşması ve anlaşamaması durumuna göre ikiye ayrılır.
Tarafların anlaşamaması durumunda; taraflara ulaşılamaması, iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamaması, taraflardan biri yada her ikisinin davet edilmelerine rağmen arabuluculuk görüşmelerine katılmaması, yetki itirazı kapsamında sulh hukuk mahkemesinin yetki itirazını kabul ederek dosyanın arabulucudan alınması durumda, başvurucunun vazgeçmesi yada başvurunun konusuz kalması durumunda arabulucunun harcadığı emek ve mesaisine karşılık olmak üzere iki saatlik ücretini Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenir.
2019 yılı asgari ücret tarifesine göre iki saatin ücreti olarak taraf başına saatlik 330 TL üzerinden hesaplanacak olup 330X2= 660 TL X2 =1320 TL olacaktır ( taraf sayısının 2 olduğu hallerde)
Ancak uyuşmazlığın taraf sayısı 2 den fazla olduğu takdirde her bir ilave taraf için arabulucunun ücreti taraf başına iki saat daha ilave edilmek suretiyle 330X2= 660 TL ilave edilerek ( taraf sayısı arttıkça ilave edilecek) hesaplanacaktır.
Dava şartı kapsamında ticari uyuşmazlıklardan arabulucu taraflardan kısmen yada
tamamen anlaşmaları halinde ücret alır.
Ayrıca İki saatten fazla süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâlinde ise iki saati aşan kısma ilişkin ücret aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde, Tarifenin Birinci Kısmına göre karşılanır.
Arabulucunun tarafların kısmen yada tamamen anlaşmaları halinde alacağı ücret konusu para olmayan veya para ile değerlendirilemeyen hukuki uyuşmazlıklarda; arabuluculuk ücreti Tarifenin eki Arabuluculuk Ücret Tarifesinin birinci kısmına göre (saat ücreti) belirlenir.
Konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen hukuki uyuşmazlıklarda; arabuluculuk ücreti Tarifenin eki Arabuluculuk Ücret Tarifesinin ikinci kısmına göre (dilimli tarife) belirlenir.
Arabulucunun iki taraflı uyuşmazlıkta taraflardan alacağı ücret her halde tarifede belirtilen iki saatlik ücretten az olamaz. Bu kapsamda tarafların uyuşmazlık konularında kısmen anlaşma yada tam olarak anlaştıkları bedel 22 TL ve altında ise arabulucunun alacağı ücret 1.32 TL olacaktır.
6- TARİFEDE BELİRTİLEN ÜCRETLER İÇİN SERBEST MESLEK MAKBUZU NASIL KESİLECEK?
Arabuluculuk faaliyeti sonucunda tarafların kısmen yada tamamen anlaşmaları halinde arabulucunun taraflardan alacağı ücretler ile ilgili tarifede yer alan rakamlar brüt ücrettir. Bu ücrete KDV ve stopaj dahildir. Şayet tarlar gerçek kişi ise arabulucunun ücreti KVD dâhil ücrettir.
Şayet taraflardan her ikisi yada biri tüzel kişi ise arabulucunun ücreti KDV ve stopaj dahil olacağından arabulucu serbest meslek makbuzu keserken buna göre hesaplama yapılmalıdır. Arabuluculuk sonucunda para yada para ile ölçülebilen bir anlaşma yapılması durumunda dilimli tarifedeki azalan oranlara göre hesaplama
yapılması gerekmektedir.
Arabulucunun Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanmak üzere ücretini alması durumunda ise yine arabulucunun görev yaptığı yer Cumhuriyet Başsavcılığına KDV stopaj dahil olarak görevlendirmeyi yapan büro, arabuluculuk büro numarası ve arabuluculuk dosya numara bilgilerini içerecek şekilde iki saatlik ücret üzerinden makbuz kesmesi gerekmektedir.
7- DAVA ŞARTI ARABULUCULUK TARAFLARDAN MASRAF VE AVANS İSTEYEBİLİR Mİ?
Arabulucu, dava şartı arabuluculuk sürecinde taraflardan masraf ve avans isteyemez. Bu husus asgari ücret tarifesinde açıkça düzenlenmiştir.
Arabuluculuk sürecinin sonunda seri uyuşmazlıklarda anlaşma sağlanması halinde, arabuluculuğun konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen hukuki uyuşmazlık olsa bile arabulucu, arabuluculuk ücretini bu Tarifenin eki Arabuluculuk Ücret Tarifesinin Birinci Kısmına göre (saat ücreti) isteyebilir. ( Tarife 7/4 md. ) Seri uyuşmazlık olarak tanımlanan işler ise; tarifede taraflardan birinin aynı olduğu ve bir ay içinde başvurulan en az on beş uyuşmazlık olarak tarif edilmiştir.
Bu konuda Yönetmeliğin 26/6 kapsamında yer alan düzenleme dikkate alınarak tarifede yer alan ücretlere göre kamu görevlileri tarafından yürütülen arabuluculuk faaliyetleri sonucunda taraflarca anlaşılan ya da Tarifeye göre tahakkuk edecek arabuluculuk ücreti, arabulucunun listesinde yer aldığı komisyona bağlı adliye arabuluculuk bürosu veya adliye arabuluculuk bürosu bulunmayan yerde sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğüne arabulucu tarafından bildirilir.
Taraflar, arabulucu ücretini belirlenen tarihte adliye arabuluculuk bürosu veznesine yatırır. Adliye arabuluculuk bürosu yasal kesintileri yaptıktan sonra arabulucunun bildirmiş olduğu banka hesabına havale eder. Dava şartı olan arabuluculukta anlaşamama hâlinde düzenlenen sarf kararı gereğince ücret Cumhuriyet savcılığınca arabulucunun banka hesabına yatırılır. Böylede vergi mükellefi olmayan kamu çalışanı arabulucular kaynağında kesintiler yapıldıktan sonra arabulucu ücretini tahsil edebilirler.
Arabuluculuk Yönetmeliğinin 26/5 maddesi kapsamında arabuluculuk sürecin sehven kayıt, mükerrer kayıt veya arabuluculuğa elverişli olmama nedeniyle sona erdirilmesi hallerinde arabulucuya Adalet Bakanlığı bütçesinden ücret ödenmez.