COVİD19 Salgını Arabuluculuk Süreçlerinde Teknoloji Kullanım İhtiyacını Artırdı;
2020 yılının başından itibaren tüm dünyada ve ülkemizde etkisini gösteren covid 19 salgın hastalık süreci daha önce üzerinde düşünmediğimiz pek çok konuyu düşünmemizi gerektirmiştir.
Her şeyden önce toplum sağlığının, bu salgın hastalık sürecinde korunması birinci öncelik olduğundan; devlet tarafından bir dizi tedbir ve önlemler alınmış ve aktif bir biçimde uygulanmıştır.
Bu tedbirler toplum ve birey sağlığının koruması için alınmış tedbirler olmakla birlikte; uygulama alanının genişliği, süresi, ekonomik ve hukuki etkileri itibariyle önemli sonuçları ortaya çıkarma potansiyeli taşımaktadır. Bu somut durumun arabuluculuk yolu ile uyuşmazlık çözüm yollarına (ihtiyari ve dava şartı arabuluculuk müracaatları) ihtiyacı artıracağı değerlendirilmektedir.
Gelinen noktada “yeni normal” olarak ifade edilen süreç, toplumun tüm kesimlerini ve alışılmış süreçleri etkileme potansiyeline sahiptir. İşte bu noktada arabulucuların; arabuluculuk süreçleri ile ilgili olarak pratik, hızlı, etkin ve sağlıklı bir şekilde süreçleri yürütebilmesi; pek çok konuda yaşanan dijitalleşme trendi gibi arabuluculuk süreçlerinin dijitalleşmesi ve arabulucuların teknoloji kullanımının artması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır.
Arabuluculuk sürecinin iradi bir süreç olması, esnekliği, yeniliklere kolayca adapte olan yapısı, yargı süreçlerinin ağır işleyen aşamalarına nazaran, uyuşmazlık yaşayan tarafların ihtiyaçlarını son derece proaktif bir şekilde karşılama potansiyelini ortaya çıkarmaktadır.
Salgın öncesi dönemde arabuluculuk görüşmelerinin daha çok yüz yüze toplantılar şeklinde yapılması, tarafların arabuluculuk oturumlarında karşılıklı iletişim kurularak anlaşmazlık konularını müzakere etmelerinin sağlanması arabuluculuğun başarısını artıran bir etki yarattığından uygulama ve arabulucular tarafından teşvik ediliyordu ayrıca; telekonferans ve video konferans yöntemleri de uyuşmazlığın niteliği tarafların ihtiyaçları gibi kriterlere göre istisnai olarak işletiliyordu.
Salgın hastalık nedeniyle oluşan sosyal mesafe kuralları, seyahat kısıtlamaları, sokağa çıkma yasakları gibi yüz yüze toplantıları engelleyen yeni kurallar arabulucuların arabuluculuk süreçlerini yürütmesinde ortaya çıkan ihtiyaçlar bu noktada bir takım uygulama değişikliklerine gidilmesini gerektirmiştir.
Arabulucular, ortaya çıkan ihtiyaçlar nedeniyle arabuluculuk görüşmelerini online olarak yapmaya başlamıştır. Terminolojide ODR (Online Dispute Resolution) olarak da ifade edilen çevrimiçi uyuşmazlık çözümü kısaca taraflar ile yüz yüze aynı fiziki ortamda bir araya gelmesi yerine bir takım yazılım ve teknolojik olanaklardan yararlanarak arabuluculuk süreçlerinin online ( çevrimiçi ) olarak yürütülmesi şeklinde özetlenebilir.
Arabulucuların bir kısmı ve taraflar için yeni sayılabilecek online arabuluculuk uygulama pratiğinin daha sağlıklı ve etkili bir biçimde işletilebilmesi için arabulucuların dikkat etmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır.
Esasen iş için veya kişisel görüşmeler için Skype ve Zoom gibi video iletişim araçlarını kullanmak günümüzde oldukça yaygın ve olağan hale gelmiştir. Ancak video ile iletişim farklı bir sosyal beceri türüdür ve ne kadar sık kullanılır ise, video bağlantısı üzerinden iletişim becerilerini daha doğal ve etkili hale getirecektir.
Online Süreçlerde Arabulucular Nelere Dikkat Etmelidir?
1) Arabuluculuk Sürecine Hazırlık:
Arabuluculuk faaliyetinde; arabuluculuk toplantılarına davet ve bilgilendirme basamaklarında hâlihazırda yaygın olarak telefon ve e-posta ile iletişim kullanılmaktadır.
Arabulucular taraflara ulaşmak, bilgilendirmek, toplantı daveti, toplantıya katılım durumu için genellikle telefon ile ilk teması sağladıktan sonra e –posta ile iletişim süreçlerini devam ettirmektedir. Bu yöntem hem maliyetsiz ve hızlı olması hem de belgelendirilebilir olması nedeniyle arabulucu için kolaylık sağlamaktadır. Arabuluculuk toplantılarının online yapılması söz konusu olacak ise arabulucular tarafından davet mektubu oluşturularak e-posta veya takvim daveti şeklinde taraflara iletilebilir. Yapılacak toplantı davetinde yada bilgilendirme metninde arabuluculuk süreci ve işleyişi ile online toplantı süreçlerinin işleyişi hakkında bilgilendirici bir metin oluşturulması süreci hem arabulucu hem de taraflar için kolaylaştıracaktır.
Toplantı öncesinde toplantıya katılacak kişilerin kimler olduğu ve temsil yetkileri tespit edilmelidir. Toplantıya katılacak olan kişilerden kimlik, yetki belgesi ve temsile dair yazılı belgeler ve dosyanın özelliğine göre ihtiyaç duyulan diğer belgeler toplantı öncesinde e –posta yolu ile talep edilmelidir.
2) Online Arabuluculuk Toplantı Adımları;
I. Teknik Donanımın Belirlenmesi;
Öncelikle arabuluculuk toplantısı için hangi teknik alt yapının kullanılacağı hususunu belirlenmek uygun olacaktır. Arabulucu bu belirlemeyi yaparken hem kendi teknik alt yapısı hem de tarafların sahip olduğu ve kullanabileceği teknik alt yapı ve imkanları gözetmelidir. Telekonferans, video konferans Whats-App, Facetime, Skype, Zoom, Webex vb hangi yöntemin kullanılacağı belirlenmelidir.
II. Teknik Donanımın Kurulması;
vArabuluculuk toplantısını yapabilmek için donanım kurma, ilgili yazılımı yükleme, kullanıcı (arabuluculuk toplantılarına katılacak kişilerin) gerekmektedir.
Teknik donanımla bağlantılı diğer önemli konu kullanım hedefidir. Kullanım hedefi arabulucunun toplantının planlandığı gün ve toplantının başlayacağı saat ile bitmesinin planlandığı saat olarak ifade edebiliriz.
III. Tarafların teknik donanım hakkında bilgilendirilmesi;
Arabuluculuk toplantısının yapılacağı zamana kadar, katılımcılar bu teknik donanıma ihtiyaç hissetmemiş, ilgi göstermemiş yada söz konusu uygulama ya da programdan haberi dahi olmayabilir. Bu gibi durumlarda arabulucu tarafların teknolojik eğilim ve geleneklerini anlaması tarafların kullanım alışkanlıklarına göre kurulumu – kullanımı en kısa, kolay ve kaliteli (kesintisizlik, ses ve görüntü kalitesi vb.) çalışanı tercih etmesi sürecin yönetiminde etkin, pratik ve hızlı neticeler alınmasını sağlayacaktır.
IV. Teknik donanımın sürdürülebilirliği ,
Teknik donanımın kurulmasından sonra güçlendirilmesi önemli bir adımı oluşturmaktadır (örneğin sürekli destek ve rehberlik hizmeti sunarak iş akışlarına entegre edilmesi). Arabulucu bakımından kullanılmasına karar verilen uygun program veya uygulamanın kullanımına yabancı olabilecek taraflara bu konuda programın kullanımına ilişkin bilgi destek vermek tarafla yapılacak ön görüşme ve özel görüşmelerde bu uygulama veya program kullanılarak müşterek toplantılara tarafı hazırlamak tarafların arabuluculuk toplantılarında kendilerini daha rahat ve güvende hissetmelerini sağlayacaktır. Bu süreçte arabulucu mümkün oldukça çok bilgi vererek tarafların endişelerini gidermelidir.
Teknik donanımın sürekliliğinin sağlanması; teknik sistemin kullanımı ile ortaya çıkan sorunlara veya karşılaşılan zorluklara yanıt verecek şekilde sistem kullanımının belirli yönlerinin (örn. teknik değişiklikler, güncel antivirüs programları veya kullanım kurallarında değişiklik) düzeltilmesi veya iyileştirilmesi gerekmektedir.
Arabulucunun tarafların katılımı ile yapacağı ortak toplantıya kadar geçen sürede tarafların toplantıya teknik olarak da hazırlanması, toplantı gün ve saatinde çıkabilecek teknik aksaklık veyahut kullanılan uygulama veya programın iyileştirilmesi bakımından önem arz etmektedir.
Örneğin kullanılacak programın katılımcı sayısını düşürmesi yahut katılımcı kotası getirmesi gibi gelişmeler olabilir, arabulucunun toplantı öncesinde tüm bu hazırlıkları kontrol etmesi uygun olacaktır.
Arabulucunun dijital hizmetlerde meydana gelen değişiklik ve yeniliklerin takip edilmesi gerekir. Hizmet dijitalleştikçe dikkat edilmesi gereken teknik detay artacaktır. Ortaya çıkan değişiklik ve yeniliklerin takibi taraflar arasındaki uyuşmazlıklara hızlı, uygulanabilir ve etkin alternatif çözüm yolları sunmak bakımından önemlidir. İş dünyasında yerini korumak isteyen her aktör hızlı hareket etmelidir. Bu noktada hızlı çözümler sunan arabulucuların bir adım öne çıkacağı tartışmasızdır.
Çevrimiçi hizmetlerinde yaygınlaşma ile ODR (online arabuluculuk) hizmeti sunan arabulucu ve arabuluculuk merkezlerinin eşit düzeyde gelişmesi erişimde kolaylık sağlanması gerekmektedir. Burada ifade edilen husus modern bir arabuluculuk ofisinde/ merkezinde teknolojik gereksinimlerin sadece iyi bir web sitesine sahip olmanın ötesine geçmesi gerektiği anlamına gelmektedir.
Arabulucuların sağladıkları hizmetlere; çevrimiçi planlama, kâğıtsız faturalama, bulut dosyası erişimi ve benzer seçenekler eklemeleri ile sistemlerini geliştirilmesi ihtiyaç ve gereklilik haline gelmektedir.
Bu konuda sağlanan gelişmeler ve ortaya çıkan ihtiyaçlar ve dijitalleşme hızı birlikte düşünüldüğünde video konferans toplantıları bazı alanlarda yüz yüze yapılan toplantılarının yerini alabilir.
3) Toplantıların yapılması ,
Değişen ve gelişen ihtiyaçları karşılamak için, arabuluculuk faaliyetine eklenen, ODR (online arabuluculuk) uygulamalarını etkin kullanarak yapılacak toplantı adımlar şu şekilde olabilir;
I. Toplantılara taraflar ne şekilde katılacak;
– Arabuluculuk sürecine katılacak taraflar farklı konumlarda mı; yoksa en az bir katılımcı arabulucunun ofisine gelerek mi toplantıya katılacak?
Taraflardan biri arabulucunun ofisine gelerek diğer taraf ile video konferans ile katılacak ise;
Bağlantı hangi cihazlar üzerinden yapılacak, arabulucunun ofisine gelen taraf kendi bilgisayarını getirecek mi? Yoksa tüm konferans odasının göründüğü bir kamera sistemi kurulumu mu kullanılacak konusunun netleştirilmesi yararlı olacaktır.
Toplantı esnasında sadece arabulucunun telefonu ya da bilgisayarı kullanılacak ise o zaman arabulucunun ofisinde bulunan taraf ile arabulucunun birbirine çok yakın oturması gerekebilir, diğer taraf açısında bu da rahatsız edici ve garip görünebilir.
Arabulucu ile tarafın birbirine yakın oturması o kişinin “tarafında” olduğu izlenimini verebilir ve video konferans ile bağlanan kişi açısından birlikte ekrana bakan taraf algısı yaratır bu etki arabulucunun tarafsızlığı bakımından uygun bir görüntü yaratmayacaktır. Arabulucunun bu olumsuz etkiyi en aza indirmek için elinden geleni yapması ve tarafsız görüntüsünü korunması gerekir.
– Arabuluculuk sürecine katılacak tüm taraflar online olarak katılacak ise birlikte görüşmeyi sağlayacak uygun donanımın ve yazılımın kullanılması konusunda arabulucunun ön hazırlığı yaparak bilgilendirmesi gerekecektir.
II. Ekran paylaşımı yapılabilen konferans uygulaması kullanmak,
Arabuluculuk sürecin taraflar bir biri ile belge rapor ya da görüntü paylaşmak isteyebilirler ya da arabuluculuk süreci içerisinde hazırlanan oturum tutanağı, son tutanak ve anlaşma belgesi gibi dokümanların taslağı üzerinde çalışmak gerekebilir.
Bu gibi durumlarda ekran paylaşımı yapılabilen bir video konferans uygulaması (Zoom gibi) kullanmak faydalı olacaktır. Görümeler esnasında üzerinde konuşulması gereken belgelerin toplu olarak görmek toplantının verimini ve anlaşma olasılığını artırabilir. Bazı video konferans uygulamalarının tercih edilecek cihazlarda (telefon, tablet, bilgisayar) farklılık gösterebilir. Bu sebeple ekran paylaşımı yapılacak cihazı varsa farklılıklarını öğrenmek faydalı olacaktır. Farklı bir cihazla çalışma ihtimali varsa toplantıyı riske etmemek adına belgeleri önceden e-postayla göndermek de iyi bir seçenek olabilir.
III. Yurt dışında bulunan taraflar ile görüşme yapılacak ise saat dilimleri kontrol edilmelidir;
Taraflardan birinin yahut bir kaçının yurt dışında olduğu durumlarda video konferans görüşmeleri tarafları bir araya getirmenin en kolay yoludur. Burada dikkat edilmesi gereken nokta video görüşmesinin hangi saat diliminde gerçekleşeceğini belirlemek olacaktır. Bu gibi durumlarda katılımcılara toplantı günü ve saat dilimini onaylayan bir e-posta göndermek faydalı olacaktır.
IV. Görüşmelerin gizliliğini sağlayacak önlemler alınmalıdır.
Arabuluculuk görüşmelerinin gizliliği yasal bir gereklilik olduğu kadar tarafların sürece güven duymalarını sağlayacak önemli bir teminattır. Görüşmeler esnasında ilgisiz kişilerin ortamda bulunmaması gerekmektedir. Online yürütülen süreçlerde etrafta başka insanlar varsa ve sessiz bir oda imkanı sağlanamıyor ise, kulaklık kullanımı ve mikrofon önemli olacaktır. Akıllı telefonlarda bunu sağlamak çok kolay olmakla birlikte farklı bir cihaz kullanılacaksa güncelleme ve diğer ayarlarının yapıldığından emin olmak faydalı olacaktır.
Arabuluculuk toplantılarına katılanların görüşmeleri kaydetmediğinden emin gerekmektedir. Toplantının kaydedildiği genellikle ekranın sol üst köşesinde yanıp sönen kırmızı bir ışıkla gösterilir. Arabulucunun toplantıyı kayıt altında almayı engelleyici kısıt koyması ve kayıt yapılıp yapılmadığını ara ara kontrol etmesi faydalı olacaktır.
V. Toplantının arabuluculuk için uygun ortamda yapılması için alınacak tedbirler;
– Arabulucu telefon yolu ile video konferans yapıyor ise bir tripod veya stand kullanarak cihazı sabitlenmelidir. Böylece arabulucunun elleri serbest ve kolayca “göz” seviyesinde görebilecektir. Bu da online yöntemlerde en çok eleştirilen ve eksiklik olarak görülen beden dili ve jestlerin etki bir biçimde kullanılamaması yada gözden kaçırılması riskini bir ölçüde ortadan kaldıracaktır. Kameranın önünde oturarak bir oturma pozisyonu hazırlamak uygun bir pozisyondur. Dizüstü bilgisayarı kucağa koymak alttan bir görünüm vereceği gibi hareket serbestisini ve not alma imkânını kısıtlayacaktır.
– Bulunulan ortamda aydınlatmayı test etmek ve herkesin birbirini rahatça görebileceğinden emin olmak için kamera ayarlarını kontrol etmek faydalı olacaktır.
– Kullanacak cihazın yazılımın güncel olduğundan ve kullanıma hazır olduğundan emin olunmalıdır. Böylece toplantı başladığında cihazın güncelleme yapmaya başlaması durumunda toplantı kesintiye uğramayacaktır. Güncelleme istemleri, dondurulmuş ekranlar ve donanım konumlandırma işlemlerini başlatmak ve bunlarla başa çıkmaya çalışmak yerine önceden kontrolleri yapılmış bir şekilde toplantıya giriş yapmak gerekmektedir. Bu hazırlık rutinini tamamlamak için arabulucunun toplantının başlama saatinden önce online olması daha iyi olacaktır.
– Arabuluculuk toplantısının dijital ortamda yapılması hazırlıkta gevşeme olabileceği anlamına gelmez.
Taraflar ofisimize geldiğinde nasıl davranıyorsak aynı hassasiyet ile hareket edilmesi gerekmektedir. Bu basit önlemler daha sağlıklı video konferans uygulamaları yapmayı kolaylaştıracak ve toplantıların online yapılmasının dezavantaj yaratmasının önüne geçecektir.
– Video konferans yazılımı ilk kez kullanılıyor ise, önce ücretsiz sürümü denenebilir. Ancak, ilk toplantınızdan önce “pro” sürümüne geçmek faydalı olacaktır. Ücretsiz sürümlerde toplantının 30 veya 40 dakika sonra kesilmesi, maksimum katılımcı sayısının sınırlı olması, taraflar katılmadan önce bir reklamı izlenmesi gibi durumlar olabilir bu durum arabulucunun profesyonel görünümüne zarar verebileceği gibi taraflarda güvenlik hassasiyeti de yaratabilir.
– Konferans uygulamasında yer alan ara görüşme odalarını ( meeting room ) etkinleştirin. Bu işlem ofiste arabuluculuk toplantısı yaparken taraflar ile özel görüşme yapmak için diğer tarafın olmadığı başa bir odaya geçme imkanı gibi olacaktır. Böylece ayrı ara odalar ile çevrimiçi toplantı sırasında gerekli esnekliği ve tarafların beklenti ve ihtiyaçlarını karşılamak söz konusu olacaktır.
– Özel Toplantı Kimliği (PMI) oluşturmak böylece toplantıya katılan tarafların katılma bağlantısının her zaman aynı olmasına izin verir. Zoom gibi bir program kullanacak ise bazı avanjlı kullanım imkanları da olacaktır. Örneğin taraflara toplantı davetini ve meeting ID leri otomatik olarak gönderilen davetiye şablonları oluşturmak mümkündür. Taraflar mailerine ya da telefonlarına mesaj olarak gönderilen bu davet linkini tıklayarak toplantıya rahat katılabilir. Birden fazla toplantı yapılacak ise yine taraflar sonraki toplantılara da aynı bağlantıyı tıklayarak katılabilirler.
Ancak bu kolaylığın bir dezavantajı olabilir. Herkesin aynı bağlantı ID sine sahip olması nedeniyle; istediği zaman bağlantı linkine tıklayabilir ve böylece başka bir zaman için planlanan arabuluculuk görüşmesinin tarafı bağlantıyı tıklayabilir ve kendisi ile ilgili olmayan bir arabuluculuk toplantına dahil olabilir. Bu olumsuz durumu engellemek için toplantıya tüm katılımcılar katıldığında sanki ofisinizdeki toplantı odasının kapısını kapatıyormuş gibi toplantıyı kilitlemek mümkündür. Bu özellik ile beklenmedik katılımcıların yapmakta olduğunuz başka toplantısına dahil olmasını önlemek mümkün olacaktır.
VI. Video konferans yazılımı kullanma süreci, yaptıkça kolaylaşacak ve daha doğal şekilde davranmayı sağlayacaktır.
VII. Arabuluculuk sürecinde bir metin üzerinde gündem oluşmaya ve gündem başlıkları görüşülmeye, arabulucunun ekranınızı paylaşmaya hazır hale getirmek, açık uygulamaları temizlemek ve bir taslak arabuluculuk son tutanağı ve anlaşma belgesini word formatında önceden hazırlamak uygun ve pratik olacaktır.
VIII. Taraflar ofise geldiklerinde arabulucular nasıl hareket ediyor ise öyle davranmak en doğru yaklaşım olacaktır.
Açılış konuşması yapmak, tarafları bilgilendirmek esastır. Genellikle online arabuluculuk görüşmelerinde bilgilendirme metinlerini önceden taraflar ile e posta yolu ile paylaşmak ve okumalarını sağlamak yaralı olmaktadır. Arabulucunun açılış konuşması sırasında bazı temel kurallar koymak çok önemlidir. Yüz yüze gerçekleştirilen toplantılarda taraflardan birine bir şey söylemek istenildiğinde genellikle beden dilimizi kullanırız (onlara doğru dönmek, gözlerine bakmak, yüzlerine bakarak konuşmak vb. ). Ancak çevrimiçi ortamda bu pek mümkün değildir. Taraflardan birine bir şey söylemek istediğinde bunu net olarak belirtmek gerekir. Bunun için her seferinde taraflara adları ile hitap etmek gereklidir. Soru sorarken de yanıtı hangi taraftan istemediğinizi belirtmek gerekir. Tarafların birbirlerinin konuşma sırasına saygı duymalarını sağlamak için söz kesmeme, sıra ile konuşma, not alma kurallarının üstünden toplantının verimli geçmesi için faydalı olacaktır. Bu aynı zamanda, konudan sapmayı azaltacak ve gündem belirleme sürecine yardımcı olacaktır.
4) Son Tutanağın ve Anlaşma Belgesinin Hazırlanması- İmzalanması
I. Online arabuluculuk faaliyetinin sonunda arabuluculuk süreci ile ilgili evrakların ne şekilde hazırlanacağı ve imzalanacağı husus da değerlendirilmelidir. Arabulucu taraflara belgelerin imza ve onay süreçlerinin nasıl işleteceğin açıklamalıdır.
II. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 17 Ve 18 Maddeleri gereğince; arabuluculuk süreci sona erdiğinde, arabuluculuk faaliyetinde anlaşma sağlanamamışsa son tutanak düzenlenecektir. Eğer süreç anlaşma ile sona ermiş ise son tutanak ve anlaşma belgesi düzenlenecektir.
III. Arabuluculuk süreci sonunda tutulan son tutanak ve duruma göre anlaşma belgesinin içeriği, yapılan görüşmelere uygun olmalıdır. Son tutanak ve anlaşma belgesinde toplantıya kimlerin ne şekilde katıldığı (fiziki olarak veya online olarak) açık olarak yazılmalıdır. Telekonferans ile katılan tarafın kimlik tespitinin ve sürece katılma yetkisinin nasıl kontrol edildiği açıklanmalıdır.
IV. Arabulucu tarafından düzenlenecek bu belge, arabulucu, taraflar, kanuni temsilcileri veya avukatlarınca imzalanır. Belge taraflar, kanuni temsilcileri veya avukatlarınca imzalanmazsa, sebebi belirtilmek suretiyle sadece arabulucu tarafından imzalanır.
V. Belgelerin hazırlanması sürecinde yazımızın 3 Bölümünde açıklanan ekran paylaşımı yöntemi tarafların taslak doküman üzerinde her birlikte çalışmasına ve mutabık kalacakları bir dokümanı ortaya çıkarma konusunda kolaylık sağlayacaktır.
VI. Online arabuluculuk faaliyetinin sonunda hazırlanan belgelerin taraflarca imzalanacağı konusunda ise en pratik yaklaşım e- imza kullanımıdır. Taraflar e-imza kullanıyor ise yada taraflar kendilerini arabuluculuk sürecinde avukat ile temsil ettirmiş ise son tutanak ve anlaşma var ise anlaşma belgesi UDF formatında hazırlanarak tarafların ve arabulucunun e- imza ile e- imza ile imzalanarak arabuluculuk faaliyeti tamamlanabilir.
VII. Tarafların e-imzası yoksa bu takdirde hazırlanan belgelerin kargo vb. evrak gönderim seçenekleri ile ıslak imza alınması için gönderilmesi gerekmektedir. Ancak arabuluculuk toplantılarına online katılan taraflardan ıslak imza alınması gereken durumlarda, tutanakların doğrudan tarafa gönderilerek imzasının alınması, imzanın sıhhati ile ilgili problemlerin yaşanmasına neden olabilir. Bu nedenle tutanaklara ıslak imza alınması gereken durumlarda, imzası alınacak olan tarafların bulunduğu şehirdeki bir arabuluculuk merkezlerinden ya da arabuluculardan yardım alınarak imza işleminin yapılması daha güvenli olacaktır.
En deneyimli arabulucular ya da çevrim içini çok kullanan arabulucular ile bile zaman zaman çeşitli teknik zorluklarla karşılaşabilmektedir. Teknik aksaklık durumunda en iyisi dürüst olmaktır. Şeffaflık ve açıklık taraflara bu süreçte güven verecektir. 30.05.2020